Uruguay, Montevideo

08 Tháng Ba 201812:06 CH(Xem: 3810)
 Nước cộng hoà Uruguay, Thủ đô Montevideo 
 
República Oriental del Uruguay / Eastern Republic of Uruguay  với khẩu hiệu “Libertad or Muerte” /Độc lập hay Chết, là quốc gia nhỏ hạng nhì trên lục địa Nam Mỹ, với diện tích 176,214 km2, gần 3.5 triệu dân, chung biên thuỳ với Argentina và Brazil, ven vùng duyên hải hướng ra đại dương Atlantic.
 
IMG-3227    IMG-3139    IMG-3209 
          IMG-3149     IMG-2922     IMG-2927
         
Tên Uruguay có nguồn từ thổ ngữ uruguá -một loài ốc sống đầy dưới sông, hay urú -giống chim làm tổ ven vùng sóng nước.  Montevideo, thủ đô và thành phố lớn nhất xứ với đông đảo 1.8 triệu dân, luôn khiến khách xa thích thú khen nét đẹp của kiểu kiến trúc Âu Châu, được xây dựng từ thời thuộc địa với những con đường xanh rì hai hàng cây cao mướt, tô điểm bởi nhiều dinh thự cổ vững vàng và đẹp tinh tế.  Các cơ quan công quyền, viện bảo tàng, nhà văn hóa, hí viện.. đều thật bề thế, bắt mắt.  Thành phố có nhiều công viên xanh tươi rộng đẹp, cho khách thăm cảm giác thanh thản, nhất là không xa khu trung tâm trải dài một đường rộng, được xây cất nhiều cao ốc tân tiến -xem giống như ở Nice hay Cannes của vùng biển Côte d’Azur miền Namnước Pháp, trước một vòng cung bãi cát vàng lung linh sóng vỗ, nơi người dân hay ra thơ thới dạo chơi, phơi mình giữa nắng gió nồng nàn. 
     
   
         IMG-3083   IMG-3163   IMG-3077          
    
Từ hơn 4000 năm trước dòng giống dân da mầu Charrúa đã sinh sống đông đúc nơi đây..  Và thảm họa đến với họ năm 1512 khi người Bồ Đào Nha -và năm 1516 đến lượt Tây Ban Nha, cho chiến thuyền cùng binh lính đến chiếm cứ, thi nhau tranh đoạt biết bao vùng đất mới cho hoàng gia xứ mẹ.  Các conquistadores với tệ nạn đàn áp, thống trị bóc lột, hay khi mang những căn bệnh truyền nhiễm mà thổ dân không có sức đề kháng, cùng với sự chống trả rất yếu thế thua thiệt, đã dần mòn hủy diệt sắc dân bản tộc. Hay khi các nhà truyền giáo với nạn bách đạo đối với các bộ tộc người bán khai, chỉ biết tin vào những vị thần qua lắm hiện tượng thiên nhiên truyền đạt từ ngàn xưa..  Để sau, do miền đất này không có các quặng mỏ kim loại vàng bạc như mong muốn, Tây Ban Nha đã khuyến khích nhiều cuộc di dân từ Âu Châu, biến vùng đất thuận lợi nơi đây thành những trang trại nuôi thú khổng lồ, mang lợi nhuận rất đáng kể từ sau thế kỷ 17.  Ngày nay dân da trắng -đa phần gốc Ý và Tây Ban Nha chiếm đến 88% tổng số, 8% có máu lai giữa sắc dân bản địa Amerindian và di dân trời Âu ngày trước. Sắc dân da đậm Charrúa gần như tuyệt chủng do chỉ còn không được 1%, và dân gốc Phi Châu khoảng hơn 3%.


   IMG-2959     IMG-3093     IMG-3182
          

Ngày nay, Uruguay có số xuất cảng thịt, nhất là gà, bò, cừu rất đáng kể.  Các trang trại nuôi thú và canh nông, nhiều hảng xưởng chế biến thực phầm đa năng chiếm đến gần 60% diện tích đất toàn quốc, cho người dân công ăn việc làm khả quan. Uruguay đứng hàng khá cao trên thế giới về mức sản xuất soybeans, lông cừu, sáp ong, thịt ngựa.. Với số dân chỉ 3.5 triệu, nhưng các đàn thú ăn cỏ của Uruguay có đến hơn 12 triệu con, cho chỉ số “per capita” cao hàng đầu.  Diện tích quốc gia nhỏ nhưng đất đai tốt tươi, Uruguay với 10 Công viên quốc gia rộng đẹp núi đồi thênh thang, muôn giống cây lá hoa cỏ và lắm giống chim cùng thú lạ, thu hút nhiều khách xa. Ngành du lịch tiến triển tốt đẹp, dùng đến 100.000 nhân viên và chiếm 9% của GDP. Du khách đến nhiều từ Argentina, Brazil, Chili, Bắc Mỹ, Âu Châu..

 
       IMG-3108        IMG-3160        IMG-3107     

Khách viếng hay lên tiếng khen dân trí xứ Uruguay cao, trên phố xá thanh lịch hàng quán dập dìu kẻ bán người mua rất sầm uất, không hề thấy người ăn xin hay lang thang rách rưới -như có nhiều trên các thành phố lớn của xứ Brazil to rộng và đông dân, vốn còn lắm khó khăn và tệ nạn chả hạn. 



Được biết là chính phủ Uruguay chu toàn rất khả quan các bình diện quân đội, giáo dục, y tế, luật pháp, phúc lộc xã hội.. Toàn cảnh thành phố tỏa nét an toàn và sống động, những con đường chính lịch lãm đông vui. Người dân xứ Uruguay cho khách xa thấy họ tràn đầy vẻ vui sống, rất thoải mái -kiến BTX 69 nhớ đến và so sánh Uruguay với một xứ sở mà mình rất yêu thích là Thụy Sĩ. 

 

* Mảnh tường còn giữ lại được của cổ thành xưa Muralla Abierta /Open Wall, hay Puerta  de la Ciudadela
 /Citadel Gate, nay phân chia phố cổ có nền móng từ thời thuộc địa và khu phố mới với nhiều dinh thự đặc biệt đẹp theo kiểu dạng trời Âu của những thế kỷ sau.

IMG-3142   IMG-3133   IMG-3124
* Ẩm thực xứ Uruguay: các món thịt ướp gia vị nướng lửa củi thơm lừng “parrillas”
 
       Lịch sử xứ Uruguay:
 
Các trang sử cũ cho biết:  Chính quyền quân đội hoàng gia Tây Ban Nha lập đồn lính Montevideo trên khúc sông Uruguay đổ ra Atlantic năm 1726, và tiếp tục xây dựng nên một thành lũy kiên cố, chiếm hẳn vùng đất rộng nơi đây để lập thuộc địa mang tên Banda Orientale. Sau, Tây Ban Nha cho khuếch trương hải cảng ngày càng lớn mạnh để cạnh tranh với Buenos Aires của Argentina. Tiếp đến, Banda Orientale bị tranh giành giữa các hoàng gia Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Anh Quốc qua nhiều giai đoạn và chiến trận.

Khoảng đầu những năm 1800, từ lắm cuộc nổi dậy nhỏ đến bao trận vùng lên cùng nhau đấu tranh giành độc lập có tổ chức vững vàng, được phát động mạnh trên thuộc địa Argentina dưới tên gọi Revolución de Mayo /Cách mạng tháng 5, đã cho ý tưởng để nung đúc tinh thần người dân tỉnh bang Banda Orientale /Uruguay ngày nay, rất nhỏ ở cạnh bên.
  
IMG-3210      IMG-3196      IMG-2942   
 
Giữa trung tâm thủ đô Montevideo, trên Plaza Independencia và đại lộ huy hoàng Avenida 18 de Julio, đứng oai phong bức tượng đồng  của General José Gervasio Artigas “El Libertador” -vị anh hùng dân tộc đã khởi đầu cuộc đấu tranh giành độc lập cho nước nhà.

     IMG-3201       IMG-3202       IMG-3064 
 

Dưới công viên là một căn hầm thênh thang rộng được thiết kế trang trọng, luôn có nhiều người lính mặc lễ phục đứng canh gác từ cổng vào đến giữa phòng. Ở giữa căn hầm có bình tro cốt của Artigas được tôn kính đặt trong một khung hộp kính, và những dòng chữ ghi công ơn được khắc tạc trên khắp các mặt tường.

 
  IMG-3010      IMG-3013      IMG-3004
           * Toà Quốc Hội 

José Gervasio Artigas sinh năm 1764 tại Montevideo. Gia nhập quân đội thuở thiếu thời. Năm 1811 theo gương dân quân các thuộc địa của Tây Ban Nha trên toàn vùng đất bị trị trên lục địa America, đang đồng tâm phát động phong trào dùng bạo lực chống trả thực dân trong cuộc chiến đòi quyền độc lập, José Artigas trên Banda Orientale cũng đứng lên hô hào quy mộ dân quân, lập đảng phái, tự xưng thủ lĩnh để mang quân tấn công các đồn lính Tây Ban Nha.. Để mang lại nhiều chiến công, nhất là qua Trận Las Piedras..  Cho José Artigas chính thức trở thành chỉ huy trưởng Primer Jefe de los Orientales của đảng đấu tranh chống bạo quyền đầu tiên trên tỉnh bang Banda Orientale.
Tiếp đến, tướng José Artigas tổ chức và lãnh đạo đảng Liga Federal /Federal League.. Nhưng từng gặp lắm khó khăn khi quân đội Tây Ban Nha được hoàng gia xứ mẹ cho viện binh và cung cấp thêm nhiều vũ khí, nhất là từ liên kết giữa Tây Ban Nha-Bồ Đào Nha, tạo nên sức mạnh đàn áp nhóm dân quân có tinh thần và ý chí vững mạnh nhưng còn thiếu nhiều phương tiện như súng đạn, ngựa, xe..   Sau, với nhiều bất đồng trong các công cuộc cải cách đất nước, cùng phương cách tổ chức hành chính với nhóm tướng lãnh cùng cầm quyền, khiến José Artigas phải rời Uruguay, qua sống lưu vong bên xứ Paraguay năm 1820.  (*General José Artigas “El Libertador” qua đời trên xứ người năm 1850, trong nhiều cay đắng và nỗi nhớ triền miên về đất nước Uruguay dấu yêu).

 
IMG-2967    IMG-2951   IMG-2972

Nhóm dân quân phản kháng tiếp tục chiến đấu, dưới quyền chỉ huy của Juan Antonio Lavalleja, đã thu phục được lòng dân cùng thêm nhiều phần tử tham gia chiến cuộc, đạt được nhiều thành công đáng nể..  Thoả ước Treinta y Très Orientales năm 1825, cho Uruguay tuyên bố đội lập với Brazil. Theo sau là Hiệp ước ký kết tại Montevideo năm 1828 với sự đồng ý của hoàng gia Anh Quốc, chính thứ công nhận việc thành lập República Oriental del Uruguay / Eastern Republic of Uruguay, một quốc gia có chủ quyền và độc lập, biên thuỳ được chỉ định rõ ràng. Đệ nhất Hiến chương quốc gia được biểu quyết ngày 18/7/1830.


IMG-3177   IMG-3176   
IMG-3175   IMG-3170
IMG-3060   IMG-3056   IMG-3062   
*Huyền Anh, BTX 69
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn